به گزارش گلستان ما به نقل از راه دانا؛ این روزها که اقتصاد کشور دچار مشکلات متعددی شده است و مردم در تامین معیشت و نیازهای اولیه خود دچار مشکلات جدی شده اند، بسیاری به فکر وعده‌های محقق نشده و افسانه ای برجام می افتند. درواقع برجام قرار بود با توجه به وعده «حسن روحانی» مشکل اشتغال و ازدواج جوانان و حتی آب خوردن و محیط زیست کشور را حل کند. اما نگاهی به چند سالی که اقتصاد کشور زیر سایه وعده‌های برجام بود، نشان می دهد که رکود اقتصادی و رکود تورمی تنها حاصل و دستاورد این انتظار بیهوده بوده است. 

حالا که آمریکا یا همان کدخدا از برجام خارج شده است و اروپای آقا اجازه به قول حسن روحانی نشان داده که پیشتر از اینها وابسته به سیاست های آمریکا و دنباله روی کاخ سفید است ناامیدی از برجام باعث شده که برخی از بنگاه‌ها و کارگاه های اقتصادی از وعده های این سند توافق ناامید شده و دست به کار تولید و ایستادن روی پای خود شوند. درواقع با این اوصاف می توان گفت که رکود و تورم دستاورد برجام بود و حالا که بنگاه های اقتصادی کشور متوجه این ماجرا شده اند بیشتر به سمت پویایی در حرکتند هر چند که وضعیت اقتصادی کشور موانع زیادی را جلوی پای آنان می گذارد. 

اما وضعیت اشتغال که دولت آنرا وابسته به برجام کرده بود به کجا انجامیده است. برخی از آمار و ارقام نشان می دهد که بر حسب اتفاق نرخ اشتغال از روزگاری که بسیاری از بنگاه داران اقتصادی از برجام ناامید شده اند با وجود تحریم های آمریکایی‌ها و جنگ و تروریسم اقتصادی کاخ سفید و وضعیت تورم و نرخ دلار چندان با دورانی که این فشارها نبود تغییری نکرده است. هرچند که در این اوضاع و احوال تولید کنندگان و بنگاه داران اقتصادی با موانع بیشتری از جمله عدم تنظیم بازار و آشفتگی اقتصادی خصوصا در تغییر قیمت‌ها روبرو هستند. بنابراین اگر دولت تلاش کند تا ثبات اقتصادی را به بازار بازگرداند و به اصطلاح بازار به تعادل در قیمت ها برسد قطعا شاهد تغییرات محسوس و مثبتی در این عرصه خواهیم بود. 

در این راستا سئوال مهمی می توان مطرح کرد. سئوالی که برجام به سبب آن بوجود آمد. آیا تحریمهای آمریکا باعث افزایش نرخ بیکاری در ایران شده است؟ درواقع قرار بود با برجام تحریم های آمریکا و غرب برداشته شود و از این رو دولتمردان نام گشایش اقتصادی بزرگ و آفتاب تابان را بر روی این سند توافق گذاشته بودند اما حالا بعد از برجام و شروع تحریم های شدید آمریکا علیه کشورمان چه اتفاقی در حوزه اشتغال افتاده است. 

جدول زیر نرخ بیکاری 9 فصل اخیر اقتصاد ایران را نشان می دهد. (کلیه آمارها از درگاه ملی آمار گرفنه شده است)

نتایج در سه فصل اخیر (بعد از خروج آمریکا از برجام) نشان میدهد:

1. در فصل پاییز97 نرخ بیکاری نسبت به فصل پائیز 96 نرخ بیکاری 0.2 درصد کاهش یافته است

2. در فصل زمستان 97 نرخ بیکاری برابر با زمستان 96 بوده است

3. در فصل بهار 98 نرخ بیکاری 1.3 درصد بیش از بهار 97بوده است

نتیجه: تحریمها باعث بهبود بازار کار در ایران شده است. به عبارت دیگر فشار تحریمی باعث افزایش فرصتهای شغلی داخلی شده است.

این اتفاق دقیقا در دوران تحریم قبلی نیز اتفاق افتاد و نرخهای بیکاری سال 92 کمتر از سالهای قبلی بود و بعد از برداشته شدن تحریمها در سال 95 نرخ بیکاری به صورت معنی داری افزایش داشت.

کارشناسان عرصه اقتصادی درباره اقتصاد بیان می کنند که ایجاد اشتغال واقعی بایستی درون زا و حاصل رونق تولید باشد. بدین جهت که با رونق تولید یک چرخه اقتصادی شکل می گیرد که در آن اشتغال زایی بوجود می آید. به عنوان مثال شرکتی که اقدام به ساخت خودرو می کند با خود اشتغال فراوانی از گونه‌های مختلف را ایجاد می کند برای ساخت یک خودرو بایستی قطعه سازان و تراش کار و برق کار و ... همت کنند تا محصول واحدی به نام خودرو تولید شود. 

در همین رابطه، «محمدقلی یوسفی» استاد اقتصاد دانشگاه علامه بیان می کند: « اوضاع کنونی اقتصادی کشور، از سیاست‌های اشتباهی ناشی می‌شود که دولتمردان دنبال و تصور می‌کنند که بدون تولید می‌توانند اقتصاد کشور را رشد دهند، اما اکنون سیاست‌های اشتباه اقتصاد دولتی و کنترلی، تولید را از بین برده، نیاز به واردات بیشتر شده و طبیعی است که درآمد ارزی هم نمی‌تواند پاسخگو باشد.» 

درواقع کور کردن موانع عرصه تولید ملی از جمله نقص های جدی اعتماد صرف به غرب و از بین بردن اشتغال از جمله نتایج آن بود. پیشتر در زمانی که قرار بود برجام اجرا شود و هنوز آمریکا ترامپی به خود ندیده بود و از این سند توافق خارج نشده بود، شاهد ورشکستگی بسیاری از کارخانجات تولیدی بودیم. اما امروز که کشور زیر فشار تحریم های دوباره آمریکاست و تولید کنندگان نیاز کشور را در کار و تولید داخلی می بینند و خود دست به کار شده اند وضعیت اشتغال با وجود همه فشارها و تحریم ها بدتر از دوران اجرای برجام نیست. نکته ای که نتیجه چنین عبرت تاریخی بزرگی است این است که اقتصادی که روی پای خود ایستاده باشد و درون زا باشد قطعا به رشد و توسعه می رسد. 

انتهای پیام/